Trình tự tố tụng cơ bản đời Minh là: người dâng cáo trạng đặt vào vào nơi quy định tại công đường, huyện thái gia sẽ tiến hành thẩm tra theo trình tự, xem coi cáo trạng có hợp cách không, có đúng người đúng việc không, sau khi thối đường thì hình danh sư gia sẽ viết "phê từ" có nên lập án hay không, rồi sau khi lão gia xem qua thẩm định lại, sẽ công bố trên bức bình phong ngay trước cổng nha môn, đó gọi là lập án.
Đối với những án dân sư, trước hết nha môn sẽ phát "Đốc trách phiếu" và "Hòa tức phiếu", cho nha dịch tiến hành hòa giải cho cả hai bên. Nếu như hòa giải không thành, sẽ bắt đầu chuẩn bị thẩm án.
Đến lúc này thì sẽ phát ra "Điều tra phiếu", lệnh cho nha dịch tiến hành điều tra chứng cứ, xác định rõ nguyên nhân chân chánh của sự việc, rồi báo cáo bằng văn bản lên đại lão gia (tức quan huyện). Có lúc còn phải đi lấy những chứng cứ liên quan, giam cầm hoặc tịch biên tài sản, sau đó ban phiếu bài truyền bị cáo và nhân chứng đến công đường thẩm án.
Sau khi thẩm án xong, căn cứ những tình huống khác nhau mà đưa ra các phán quyết tương ứng, nếu như huyện lão gia có năng lực, thì thứ phán quyết này có thể thực hiện ngay trên công đường, nếu như phán quyết chưa được, thì sau khi bãi đường sẽ thảo luận với hình danh sư gia rồi thẩm định sau. Sau đó sẽ khai đường lần nữa để tuyên phán, hoặc là trực tiếp công bố thẳng lên bình phong luôn.
Dương Thu Trì ngồi lên ghế chủ tọa của công đường, hình phong ty sứ (có thể coi đó là đình trưởng hay trưởng ban đại diện của pháp viện chịu trách nhiệm lập án) trước hết thu các cáo trạng mới nộp hôm nay lại hết rồi giao đến cho Kim sư gia sơ thẩm, sau đó dâng lên cho Dương Thu Trì tự thân tra xét, rồi đưa lại cho Kim sư gia để trong vòng ba ngày phải có phê từ lập án.
Chuyện này làm xong, Kim sư gia lại dâng một sấp cáo trạng lên trình cho Dương Thu Trì, thưa: "Đại nhân, đây là những án đã phát giấy truyền hai bên và nhân chứng đến công đường, chờ thẩm trong hôm nay. Những án này tối hôm qua tôi đã xem qua, đã ghi những ý kiến lên trên từng cáo trạng."
Dương Thu Trì gật gật đầu khá yên lòng, cầm một cáo trạng lên xem, thấy trên đó ghi những chữ vuông vắn chỉnh tề, tuy dưới dạng phồn thể, nhưng do hắn đọc riết tới giờ đã quen. Các cáo trạng ở Minh triều đều rất giản đơn, quy định không thể vượt qua hai trăm chữ, cho nên nhìn qua một chút là xong.
Án kiện này là chuyện tranh chấp nhận lãnh vật bị mất, có một người lượm được một bình trà bằng gốm xanh nhỏ rất tinh xảo ở trên một tảng đá bên đường, giao đến nha môn, nha môn bèn cho dán yết thị báo cho người mất của đến nhận. Không ngờ kết quả là có đến hai người đến nhận vật này, lần trước Giang tri huyện không biết nên phán giao cho người nào, liền hoãn án lại chưa xử, đùn đẫy cho Dương Thu Trì.
Dương Thu Trì ra lệnh: "Truyền bị cáo Tưởng Văn Minh, và nguyên cáo Chu Tiêu Hoa lên công đường!"
Bọn nha dịch trên công đường bước ra trước hô to, hai người mặc áo ngắn màu xanh cúi người bước vào quỳ trước đường. Dương Thu Trì tra rõ thân phận, xong cho nguyên cáo Chu Tiêu Hoa nói trước.
Chu Tiêu Hoa thưa: "Đại lão gia, bình trà mà nha môn cho đến nhìn nhận đó chính là gia bảo tổ truyền của tiểu nhân. Ngày hôm đó tiểu nhân ngồi trên tảng đá ven đường nghỉ chân, thuận tay đặt hồ trà trên tảng đá, sau đó quên luôn. Thỉnh đại nhân làm chủ a!" Nói xong dập đầu liên tục.
Bị cáo Tưởng Văn Minh vội vã nói: "Không đúng, hắn nói dối, cái bình trà thanh hoa ấy là của nhà tôi, là do cha tôi cho tôi. Hắn nói dối!"
"Phì...!" Nguyê cáo Chu Tiêu Hoa phun một bãi nước bọt, "Ngươi mới nói dối, cái bình thanh hoa đó rõ ràng là của ta. Con mẹ ngươi thấy tiền là sáng mát!"
"Ngươi mắng người? Con mẹ ngươi thấy tiền sáng mắt thì có!"
"Con mẹ ngươi muốn chết! Lão tử chém chết ngươi!"
"ĐM ngươi! Ngươi làm thử coi!"
Dương Thu Trì vỗ mạnh thanh kinh đường mộc, quát: "Cả gan! Trên đại đường mà dám phát ngôn vừa bãi xuất lời ô uế, quát tháo om xòm, rõ ràng là miệt thị bổn quan, người đâu!" Hắn cầm lấy cây lệnh bài quẳng ra, lệnh: "Lôi xuống dưới vả miệng cả hai cho ta!"
"Dạ!" Bọn nha lại hai bên túm lấy hai người lôi ra nguyệt đài ngoài cửa đại đường, hai người giữ một người, người thứ ba hành hình. Thứ hình phạt vả miệng này được thực hiện thông qua một loại công cụ được lại bằng da gọi là "Bì chưởng", tuy không phải là hình phạt quy định bỡi pháp luật, nhưng được hiểu ngầm là có thể sử dụng để giữ sự tôn nghiêm công đường.
Từng tiếng "bép bép" vang lên liên tục, khiến cho hai người bị vã máu văng tứ tung, cất tiếng kêu thảm như heo bị chọc huyết, những người vây quanh xem thì quát tháo cười cợt không ngớt.
La hét cười đùa thì la hét cười đùa, nhưng lão bách tính bắt đầu nhận thức sơ bộ về cái uy của vị quan lão gia mới tới này. Quan uy là điều tất yếu để tăng gia uy tín. Đối với chuyện này, Kim sư gia đã dặn dò Dương Thu Trì, cần phải nghĩ tận biện pháp nhanh chóng lập ra thứ uy tín này. Hai người này vừa khéo đụng vào vềt thương của Dương Thu Trì, trở thành đối tượng đầu tiên để hắn mượn cớ lập quan uy.
Vả miệng xong, kéo hai người lên trên công đường xong, Dương Thu Trì hỏi: "Các người biết tội chưa?"
Hai người dập đầu lia lịa: "Tiểu nhân biết tội, không dám làm vậy nữa."
"Vậy thì tốt!" Dương Thu Trì gật gật đầu, hỏi: "Hôm đó lúc các ngươi bị mất hồ trà, bên cạnh có người không?"
"Không có." Hai người đều hồi đáp, nguyên cáo Chu Tiêu Hoa nói, "Ngày hôm đó tôi có hơi gấp, vội vội vàng vàng nên để quên hồ trà trên tảng đá bên lộ, lúc đó bên cạnh không có ai."
Tưởng Văn Minh cũng nói: "Ngươi nói bậy, rõ ràng là hồ trà của ta, ta để quên trên tảng đá, ngươi nhìn thấy giấy mời lĩnh ghi rõ như thế mới chạy đến muốn thừa nước đục thả câu!"
"Ngươi mới thừa nước đục thả câu!"
Dương Thu Trì thấy họ lại định cãi nhau, liền gõ mạnh kinh đường mộc, quát bảo dừng, lòng nghĩ yết thị cho người mất của đến nhận ghi rõ hết rồi, người khác đọc xong nỗi ý tham là đương nhiên. Hắn quay sang nhìn Kim sư gia ở bên, hỏi: "Bọn chúng đang tranh chấp bảo bối gì vậy? Đưa cho ta xem xem."
Kim sư gia đem bình trà thanh hoa cung kính dâng lên. Dương Thu Trì tiếp lấy, đối với thứ đồ vật nhỏ nhắn này chẳng có kiến thức gì, bèn hòi Kim sư ia: "Thứ đồ chơi này đáng giá không? Sao mà bọn chúng tranh đến đỏ mặt tía tai vậy?"
Kim sư gia cười đáp: "Đại nhân, chiếc bình thanh hoa này tôi đã xem qua, là thứ đồ gốm thời Tống, giá trị vào khoảng hai mươi lượng bạc."
Hai chục lượng? Như vậy tương đương hai vạn nguyên nhân dân tệ rồi. Ừ, không tệ, hèn gì hai tiểu tử này tranh nhau sứt đầu mẻ trán như vậy.
Dương Thu Trì lại hỏi: "Bình trà này chỉ to bằng nắm tay, tối đa cũng chỉ được chung trà, lấy về dùng để làm gì?" Dương Thu Trì không thích uống trà, do đó đối với các trà cụ chẳng có nghiên cứu gì.
Kim sư gia đáp: "Đại nhân, bình trà này là cầm trong tay trực tiếp đưa vào miệng uống, chứ không có rót ra chén."
Ngậm miệng uống? Đầu não của Dương Thu Trì chợt lóe linh quang, quay sang hỏi: "Các ngươi có uống qua bình trà này chưa?"
"Đã uống qua." Hai người dị khẩu đồng thanh đáp, lại đưa mắt giận dữ nhìn nhau.
Như vậy thì tốt! Dương Thu Trì nghĩ, dùng miệng ngậm bình trà uống, như vậy trên vòi nhất định còn lưu lại nước miệng hoặc các tế bào niêm mạc miệng, sau khi lấy hóa nghiệm tìm nhóm máu, rồi so sánh với nhóm máu của hai người, thì sẽ dễ dàng xác định bình trà này của ai ngay. Nhưng mà, do các đồ hóa nghiệm của hắn chỉ có giới hạn, rất quý, không thể dùng ở những án nho nhỏ này.
Như vậy thì làm sao bây giờ? Dương Thu Trì đặt bình trà xuống, cầm án trạng lên xem, chỉ thấy trên đó Kim sư gia đã ghi rõ các phán từ: "Định giá món đồ khoảng hai chục lượng, nguyên cáo Chu Tiêu Hoa trả bị cáo Tưởng Văn Minh tám lượng, hồ trà quy về nguyên cáo."
Phán từ này là sao thế này, đơn giản xử hòa rồi! Dương Thu Trì mắng thầm.
Điều này thật ra là do Dương Thu Trì chưa hiểu, Kim sư gia dùng chiêu này là chiêu nổi tiếng thời cổ đại, gọi là cách xử quyết "Tứ lục phương", phán cho người thắng hưởng sáu phần, bên thua hưởng bốn phần, để cho hai bên không bị thua thiệt chênh lệch nhiều quá mà làm điều không hay do phẫn khích, cứ kiện tụng không thôi. Đây cũng là cách thường để xử những án được cho là hồ đồ này, còn gọi thông tục là "Các đã ngũ thập đại bản" (Cùng nọc ra đánh 50 hèo, phạt người vô tội hay có tội như nhau).
Nhưng mà, Dương Thu Trì không muốn phán xét như vậy, quyết định phải tìm ra manh mối để xác định hồ trà này là của ai.
Hắn bỏ bản cáo trạng xuống, quan sát hồ trà một lúc, chợt động tâm, nghĩ ra một chủ ý: "Các nguời đều nói là của các ngươi, vậy các ngươi có dám thề hay không?"
"Dám!" Hai người cùng đáp.
"Được! các ngươi viết rõ lời thề trên giấy, ấn dấu tay lên đó. Ta sẽ đem lời thề của các ngươi đặt trước miếu thổ địa, để thổ địa gia đến phán quyết. Các ngươi có đồng ý không?"
Hai người đều đưa mắt nhìn nhau, gật đầu đáp: "Được, hãy để thổ địa gia quyết định!"
Dương Thu Trì lệnh cho Kim sư gia cấp cho họ giấy bút để viết lời thề, sau đó cầm chiếc bình trà thanh hoa vào trong hậu đường.
Hắn đang cúi đầu đi vào trong, suýt chút nữa đâm sầm vào một đáp người ở đó, ngẩng đầu lên liền giật nãy cả mình. Đằng sau bình phong chính là mấy cô gái đang nhìn hắn cười hì hì, bao gồm Tống Vân Nhi, Tần Chỉ Tuệ, Tống Tình, Bạch Tố Mai cùng Hồng Lăng và ba tiểu nha đầu.
Dương Thu Trì nhỏ giọng hỏi: "Mấy cô chạy ra đây làm cái gì vậy?"
Tống Vân Nhi cũng hạ giọng đáp: "Nghe huynh thẩm án a!"
Búp bê bùn Tống Tình cũng nói: "Phu quân, thổ địa gia thật có thể đoán ra mọi sự hay sao?"
Tần Chỉ Tuệ và Bạch Tố Mai hơi tĩnh lặng, không có vẻ cục tác toáng lên như hai chị em nhà họ Tống, chỉ nhìn Dương Thu Trì tỏ vẻ quan tâm. Dù sao thì đây là án đầu tiên mà hắn thẩm, nên đều hơi lo lắng cho hắn.
"Đương nhiên có thể!" Dương Thu Trì trợn mắt, "Vi phu đây mà nói hoang sao? Các nàng chờ ở đây, ta đị chút sẽ quay lại!" Nói xong hắn chậm bước đi vào nội nha.
"Chàng đi đâu thế?" Tống Tình khẽ hỏi.
Dương Thu Trì phất tay áo bảo bọn họ không cần phải quản, đi thẳng vào trong nội nha.
Một lúc sau, hắn vội vã quay ra. Tống Vân Nhi giành hỏi trước: "Huynh chạy ra làm gì thế?"
Dương Thu Trì phẫy phẫy tay: "Mọi người chờ xem trò hay á"
Trở lại đại đường, Dương Thu Trì hỏi: "Viết xong chưa?"
Hai người dập đầu: "Viết xong rồi."
"Đã in dấu tay lên chưa?"
"Dạ rồi!"
"Trình lên đây!" Dương Thu Trì nói.
Kim sư gia đem hai bản viết lời thề đưa lên công án của Dương Thu Trì. Hắn cúi sát lên đó xem một hồi, nói: "Đưa hai người đến miếu thổ địa bên cạnh nha môn quỳ xuống, cho hai người phát thệ trước mặt thổ địa! Bổn quan sẽ đi theo ngay." Bọn nha dịch đáp ứng, đưa nguyên cáo và bị cáo ra đến miếu thổ địa bắt quỳ xuống. Hai người tự tin vô cùng nói to lời thề của mình.
Lão bá tánh vây quanh chưa hề nghe nói thổ địa phá án bao giờ, nghị luận ồn ào, đều cảm thấy mọi việc thật là náo nhiệt, đua nhau cất đầu nhón chân xem.
Qua một lúc, vẫn chưa thấy Dương Thu Trì ra, một nha dịch chạy vào bẩm báo: "Đại lão gia, đã chuẩn bị xong rồi, bọn họ đã thề hết rồi."
"Ừ." Dương Thu Trì lúc này mới ung dung đứng dậy, cầm hai tờ giấy trắng ghi lời thề đó, đủng đỉnh đi ra đại đường, liếc mắt nhìn xéo, thấy Tốn Vân Nhi cùng mọi người cùng kéo nhau ra đứng phía sau mọi người nhìn ngó, không xa đó là Hạ Bình mang theo các nữ hộ vệ cẩn thận cảnh giới.
Miếu thổ địa này không phải là một tòa miếu hoàn chỉnh, mà chỉ là một bức tuợng thổ địa bằng đất, trên có xây một điện thờ nhỏ che mưa gió, phía trước có bày một bát hương.
Nguyên và bị cáo đang quỳ trước thổ địa gia, trợn mắt nhìn nhau.
Dương Thu Trì bước tới trước án nhìn, thấy đã bày đủ nhang đèn tiền giấy, bèn đặt hai mảnh giấy ghi lời thề lên án, cung cung kính kính đốt ba nén nhang, rồi đốt tiền giấy vào cái lò hương trên án.
Hai tay hắn hợp lại, lớn tiếng cầu khẩn: "Thổ địa gia tại thượng, bổn quan thẩm đến nguyên cáo Chu Tiêu Hoa, bị cáo Tưởng Văn Minh muốn tranh một bình trà thanh hoa, chưa đoán rõ ràng, thỉnh thổ địa gia rộng lòng phán xử. Nếu như trong hai người đó ai nói dối, thỉnh hiển linh chỉ ra trên giấy ghi lời thề của người đó. Bổn quan hiện giờ đem thệ từ này trình lên, thỉnh thổ địa ghé mắt xem.."
Nói xong, hắn trước hết đem thệ từ của bị cáo Tưởng Văn Minh dâng lên cao cho mọi người cùng xem, sau đó khom người cầm hai bên tờ giấy đưa ra trước mặt thổ địa.
Sau đó, hắn thu hồi thệ từ, nhìn một hồi, sau đó đưa cho mọi người xem, trên đó chẳng có biến hóa gì.
Dương Thu Trì lại cầm lấy thệ từ của nguyên cáo Chu Tiêu Hoa, trước hết đưa ra cho mọi người xem, sau đó cúi xuống trình ra trước mặt thổ đi. Lát sau, hắn thu hồi lại nhìn, cười lạnh một tiếng, chuyển người đưa cao thệ từ cho mọi người xem.
Ồ....! Mọi người đều hô lên cả kinh lùi lại một bước, người nhát gan thậm chí réo to rồi xoay người bọ chạy thục mạng.
Thì ra, thệ từ của nguyên cáo Chu Tiêu Hoa có một cái mặt quỷ nhăn răng đỏ hỏn xuất hiện trên đó.
Nguyên cáo Chu Tiêu Hoa tái mét mặt, người nhũn ra, ngồi phịch xuống đất, bị cáo Tưởng Văn Minh vừa kinh vừa mừng, dập đầu tạ ơn thổ địa gia lia lịa.
Dương Thu Trì cười lạnh: "Chu Tiêu Hoa, ngươi còn gì để nói nữa không?"
Chu Tiêu Hoa trước hết kinh khủng nhìn lén thổ địa, thân hình run rẫy nhổm dậy, dập đầu lạy thổ địa: "Tiểu nhân biết tội, tiểu nhân thấy tiền nổi lòng tham, muốn thừa nước đục thả câu, tiểu nhân bíêt tội, cầu thổ địa gia tha mạng!" Sau đó hắn chuyển qua lạy Dương Thu Trì: "Đại lão gia, tiểu nhân biết tội rồi, cầu đại lão gia tha tội a."
Dương Thu Trì lén nhìn về phía bọn Tống Vân Nhi, thấy mặt họ đều vẻ kinh ngạc và vui mừng, trong mắt thì đầy vẻ khâm phục. Hắn thầm đắc ý, ra lệnh: "đem bọn chúng vào!" Xong chậm bước tiến vào đại đường.
Mọi người vây quanh xem lúc này mới phát ra tràng pháo tay như sấm, ai ai cũng biết Giang tri huyện lúc trước không thẩm tra được án này, không ngờ huyện lão thái gia mới lại có thể thỉnh được thổ địa gia tự thân định án, quả thật là thần nhân a, nên chia nhau nghị luận:
"Thì ra là thổ địa gia trong huyện nha linh hiển như vậy!"
"Đúng vậy, thật là lợi hại!"
"Sao trước đây không nghe nói linh? Nhất định là đại lão gia mới tới có quan hệ với thổ địa gia này, nên ngài mới đặc biệt quan tâm, mới hiển linh vậy đó!"
"Nhất định là vậy rồi!"
"Không biết thổ địa gia có thể hiển linh giúp bà xã nhà ta sinh con trai không a."
"Phải chi có thể hiển linh chỉ điểm cho ta một con đường phát tài thì hay quá!"
"Ngày mai ta sẽ đến đây cầu thổ địa gia phù hộ ta đổ trạng nguyên!"
Dương Thu Trì đủng đỉnh lắc lư đầu tiến vào đại đường trong tiếng vỗ tay và khen ngợi vang trời. Trở về sau công án ngồi xuống, hắn nhìn Kim sư gia và các nha dịch, thấy mặt họ đều lộ vẻ kính úy, dường như trước mắt họ đây chẳng phải là huyện lão thái gia, mà là một vị thần vậy.