Dương Thu Trì kỳ quái hỏi: "Xa như vậy, các ngươi sao không chạy nạn tới Đức An phủ mà lại đến Vũ Xương xa xôi này?"
Lô Oái thút thít đáp: "Chúng tôi có chạy đến Đức An phủ. Quê nhà chúng tôi năm rồi bị dịch châu chấu, chẳng còn chút lương thực nào, phương viên mấy trăm dặm đều như vậy, cái gì có thể ăn đã ăn hết rồi, ngay cả vỏ cây hay rễ cỏ cũng ăn sạch, có người ở trong thôn còn ăn thịt người khác. Thực tế không còn cách nào khác, vừa sang năm là cha mẹ tôi dẫn tôi cùng đệ đệ chạy nạn đến Đức An Phủ."
"Nhưng khi đến Đức An phủ chúng tôi mới biết lương thực đã sớm phát xong rồi, chúng tôi phải dựa vào chút cháo của những nhà giàu hảo tâm cứu mạng, vừa lúc đó nghe triều đình đang định chuyển lương đến Vũ Xương phát chẩn, và thế là chúng tôi lên đường đến Vũ Xương. Thật không ngờ là cha mẹ tôi vẫn đói chết, hu hu hu..." Lô Oái lớn tiếng khóc.
Nguyệt Thiền nhìn Dương Thu Trì dò ý, xong quay sang Lô Oái bảo: "Em đừng khóc nữa, thiếu gia còn có lời muốn hỏi em."
Lô Oái gạt lệ gật đầu.
Dương Thu Trì thầm khen Nguyệt Thiền thật là hiểu biết lòng người, bèn tiện thể hỏi tiếp Lô Oái: "Các ngươi lãn được lương thực hay chưa?"
Lô Oái lắc đầu: "Không có, đến lúc này Vũ Xương thành đâu đâu cũng có dân chạy nạn, đều chính là nghe nói Vũ Xương sắp phát chẩn mà đến đó. Chúng tôi đến Vũ Xương rồi, nghe nói lương thực của triều đình đã sớm vận chuyển đến nơi, chờ kiểm kê xong là phát. Nhưng tối hôm qua kho lương ở nha môn phát hỏa, lửa lớn lắm, cả nửa thành Vũ Xương đều đỏ hồng." Nói đến đây, Lô Oái hiện vẻ vẫn còn chưa hết kinh hoàng vì trận lửa lớn.
"Kho lương ở nha môn phát hỏa?" Dương Thu Trì nhíu mày: "Sao lại tấu xảo như vậy?"
"Đúng vậy, nghe nói quan viên coi sóc kho lương ban đêm đốt lửa sưởi ấm, không cẩn thận bị lửa bắt ra, nên mới dẫn tới trận lửa lớn này." Thần tình Lô Oái ảo não: "mọi người đều nói ông trời không giúp kẻ khốn khó, những ngày tháng này không còn cách nào sống nữa."
Dương Thu Trì nghe được lời tuyệt vọng của cô bé, lòng rúng động, lại hỏi: "Triều đình không tiếp tục vận lương phát chẩn nữa hay sao?"
"Vận rồi, hiện đang tích trữ ở nha môn tri phủ của Vũ Xương."
Vũ Xương là tỉnh hội của Hồ Quảng, đồng thời tồn tại hai cấp chính phủ là tri phủ nha môn và Bố chánh sứ, tương đương các thành thị cấp tỉnh hiện nay có chính quyền thành phố và chính quyền tỉnh vậy.
"Vì sao không phát lương vậy?" Tống Vấn Nhi kỳ quái hỏi.
"Quan phủ nói lương thực cần phải được kiểm kê xong rồi mới được phát, đã mấy ngày rồi thế mà vẫn chưa kiểm kê xong. Có người đến hỏi, bị quan binh dùng roi đánh đuổi ra ngoài."
Dương Thu Trì càng nhíu mày khẩn hơn: "Chuyện dân đói cướp lương thực ngươi có biết không?"
"Đó là đói đến không còn biện pháp nào nữa, những người đó đói thì cũng chết, bị chết đầu thì cũng chết, thà là chết cho thống khoái."
"Quan phủ xử tử hết bao nhiêu người cướp lương?"
Lô Oái lắc đầu: "Tôi cũng không biết, cha mẹ tôi nói thà đói chết chứ không đi làm thứ chuyện đó."
Dương Thu Trì đi qua đi lại trong phòng, đột nhiên dừng phắt lại nói: "Đi, đến nha môn tri phủ của Vũ Xương xem sao, sao lại trù trờ không chịu phát lương như vậy, rốt cuộc là vì chuyện gì đây?"
Kim sư gia đã đoán được tâm tư của Dương Thu Trì, ghé sát lại hạ giọng nói: "Đại nhân, nhất thiết cần phải cẩn thận hành sự, những người này không thể đắc tội được đâu."
Dương Thu Trì gật đầu: "Ta sẽ làm có chừng mực, chúng ta đi thôi." Nói xong định đi ra ngoài, Tống Vân Nhi gấp gáp hỏi: "Ca, chờ chút, Lo Oái nên thế nào?"
Dương Thu Trì ngẩn người, cứu mệnh cho cô bé rồi, dù gì thì cũng không thể quản nó cả đời a, liền rút từ trong lòng ra một đĩnh bạc, bảo: "Ngươi hiện giờ đã khôi phục rồi, chút bạc này cho ngươi, trên bàn còn có đồ an thức uống, ta sẽ bảo chưởng quỹ cấp cho ngươi chút lương khô, chơ nha môn phát lương rồi người về quê đi thôi."
Lô Oái rất thông minh, quỳ sụp xuống ngay, dập đầu vái Dương Thu Trì lia lịa: "Lão gia, đại lão gia, cầu ngài thu tôi làm nha hoàn đi, tôi có thể chịu cực khổ, làm gì tội cũng làm được, quê nhà hiện giờ không có thân nhân nào, cha mẹ và đệ đệ đều chết rồi, tôi trở về sớm muộn rồi cũng chết đói, cầu cầu ngài, hãy cứu tôi, thu tôi làm nha hoàn đi, tôi không cần bạc, tôi chỉ cần ngài cho tôi ăn là được rồi. Cầu xin ngài a." Nói rồi khóc òa lên dập đầu lia lịa.
Dương Thu Trì thầm nghĩ, tiểu cô nương này nói xem ra là thật. CÔ bé nhỏ như vậy, làm sao có thể làm ruộng cuốc đất, lương thực cứu đói nhận được nhất định không nhiều, sớm muộn rồi thì cũng hết rồi đói chết. Xem thấy Bạch phu nhân và Bạch Tố Mai bên kia cũng thương xót nhìn hài tử này, Dương Thu Trì liền có ngay chủ ý, bảo: "vậy thì được, ngươi ký vào giấy bán thân làm tiểu nha đầu cho ta là được."
Lô oái mừng rỡ, dập đầu cảm tạ liên hồi.
Sau đó chưỡng quỹ của tửu lâu trợ giúp làm người trung gian, lập ra một khế ước, Lô Oái án tay lên đó làm dấu coi như bán thân làm nha hoàn cho Dương Thu Trì. Tuy Lô Oái nói không cần tiền, nhưng Dương Thu Trì vẫn cho nó hai chục lượng bạc.
Thủ tục hoàn thành, Dương Thu Trì kéo cô bé lại trước hai mẹ con Bạch phu nhân, đưa khế ước bán thân cho bà nói: "Bạch phu nhân, phu nhân tặng nha hoàn Nguyệt Thiền cho cháu, hiện giờ cháu xin tăng lại tiểu nha đầu Lô Oái này cho người để làm nha hoàn, mong đừng từ chối."
Bạch phu nhân không ngờ Dương Thu Trì mua tiểu nha hoàn này là tặng cho mình, liền bảo: "Dương công tử, vậy sao được, hai mẹ con tôi đều là.... đều là phạm nhân mà, làm sao có thể có tiểu nha hoàn được."
"Ai nói phạm nhân không thể có nha hoàn người hầu chặm sóc. Hơn nữa, trước khi đi, Cố phủ doãn của Ứng Thiên phủ đã an bày thỏa được, cháu sẽ nghĩ tận biện pháp nạp tiền để người miễn khỏi khổ dịch, chỉ cần không rời khỏi Vân Nam, hai người sẽ sinh sống như người thường vậy. Cháu sẽ an bày ổn thỏa cho hai người mà."
Thật ra trong chế độ chịu hành phạt lưu đày, người có tiền bị phán lưu đày, sau khi đến nơi bị đày, có thể bỏ tiền nạp thục để thỉnh người làm lao dịch thế mình. Có như vậy, chỉ cần định kỳ đến báo cáo là được, ngoại trừ không thể rời khỏi khu vực bị lưu đày, so với người bình thường chẳng có gì khác biệt, cái đó gọi là nạp thục miễn dịch.
Bạch phu nhân và Bạch Tố Mai nghe lời mừng rỡ, thỏ thẻ nói câu vạn phúc cảm tạ Dương Thu Trì, sau đó mới tiếp lấy khế ước mại thân của Lô Oái, giữ lại cô bé làm tiểu nha hoàn, Bạch Tố Mai còn cải danh Lô Oái thành Oái nhi.
Ăn xong cá Vũ Xương, mùi vị không tệ, lại còn mua một tiểu nha hoàn tặng cho hai mẹ con Bạch phu nhân, để hai mẹ con họ có người chiếu cố, nhưng khi nhìn thấy dân đói đầy đường, Dương Thu Trì chẳng thể nào vui lên được.
Hắn cùng mọi người rời khỏi tửu lâu đến tri phủ nha môn. Trên đường đi có ngang qua một đại viện tường cao chót vót, thấy có rất nhiều người trong bộ dạng đói rách đang vây ở đó, không biết là đang làm gì. Dương Thu Trì bảo Nguyệt Thiền lên hỏi cho ra lẽ, mới biết đó là một tiệm gạo của phú thương gọi là Mễ viên ngoại của Vũ Xương phủ, tiệm này đang mở cửa bán gạo.
Những dân đói đó tuy vây quanh rất đông, nhưng người tiến lên mua gạo rất ít. Dương Thu Trì đang cảm thấy kỳ, chợt thấy một lão phụ nhân từ trong đám người bước ra, trong tay cầm một chén gạo trắng, tay run run đi mấy bước, mát giàn giụa nhìn từng hạt gạo, rồi tay thỏng ra để chén gạo rơi đánh choang xuống đất, gạo trắng tung tóe khắp nơi.
Lão phụ nhân không thèm để ý đến chén gạo đó, ngồi phịt xuống đất khóc rống lên.
Những dân đói kéo lên định hốt gạo dưới đất, lão phụ nhân kia không hề cản trở, chỉ nhỏ lệ vì sự thương tâm.
Tống Vân Nhân quát: "làm gì đó! Ban ngày ban mặt mà cướp của lão bà hay sao?" Nói xong nàng xông tới chụp mấy dân đói đang hốt lấy hốt để số gạo của lão bà. Những dân đói đó thấy Tống Vân Nhi thân thủ giỏi giang như vậy, sau lưng lại có một đám nam nam nữ nữ, hiển nhiên là cùng một bọn, hơn nữa lại bị lời trách của Tống Vân Nhi làm cho hỗ thẹn, nên không còn xông tới nữa.
Tống Vân Nhi gom số gạo trên đất lại thành một đống nhỏ, thấy cái chén đã vỡ rồi, liền hỏi bà lão: "Bà a, bà còn cái túi nào lớn có thể đựng gạo không? Tôi giúp bà hốt lên."
Bà lão khóc lóc đáp: "Không hốt nữa, không cần nữa, ta cũng không muốn sống nữa...!"
'Sao lại vậy? Bà không sao chứ?" Tống Vân Nhi cảm thấy kỳ quái, hốt số gạo trắng đó lên đưa trước mặt bà lão, "Ài! Gạo trắng bóc như thế này a, sao bà lại không cần nữa?"
"Trước đây một chén gạo chỉ cầ mười văn tiền là mua được, nhưng hiện giờ ta bán con gái ruột vào thanh lâu, lấy bạc ra chỉ đủ mua bao nhiêu gạo đây, ta có thể ăn được mấy ngày? Là do ta hại con gái rồi, ta sống làm chi nữa, hu hu hu."
Tống Vân Nhi bốc giận: "Bà...! Ngươi....! Ngươi dám táng tận lương tâm bán con gái vào lầu xanh! Ngươi còn là người nữa không đây? Hừ!" Tống Vân Nhi quẳng mạnh vốc gạo xuống đất, từng hạt gạo trắng như hạt trân châu lại tung tóe khắp nơi.
Dương Thu Trì ư lên một tiếng, cúi người xuống lượm mấy hạt lên tay xe, rồi quay sang Long sư gia hỏi: "Long tiên sinh, ông lại đây xem coi số gạo trắng này là gạo mới hay là gạo cũ?"
Long sư gia là tiền cốc sư gia lâu năm của Tống tri huyện, phụ trách chinh lương phú thuế và các sự vụ liên quan đến tiền bạc, đối với gạo mới gạo cũ rõ như trong lòng bàn tay. Y cúi người xuống hốt gạo lên, để trong tay bóp bóp, đưa lên mũi ngửi, khẳng định: "đây là gạo mới, nhất định là gạo mới vừa thu hoạch từ vụ mùa thu vừa rồi."
Dương Thu Trì lẫm bẫm: "Cái này thật kỳ quái, trong khu vực trăm dặm quanh đây đều bị dịch châu chấu, thứ gạo mới này ở đâu có mà bán ra chứ?"
Long sư gia đáp: "Có thể là từ vùng khác dùng giá cao mua vận chuyển về đây."
Dương Thu Trì gật gật đầu, hỏi bà lão kia: "Con gái bà bán được bao nhiêu lượng?"
"Một lượng." Bà lão khóc lóc trả lời.
"Một lượng?" Dương Thu Trì cùng mọi người đều kinh ngạc.
Long sư gia nói: :Ngày thường bán khuê nữ làm nha hoàn ít lắm cũng hai chục lượng, nếu bán đến thanh lâu thì cao giá hơn nhiều, sao lại bán chỉ có một lượng?"
Tiểu nha hoàn Oái nhi đứng sau đó đáp: "Thiếu gia, hiện giờ toàn thành Vũ Xương đều là dân đói, kẻ bán con bán cái rất nhiều, có thể tìm được người tốt để có ăn có mặc là không tệ rồi, còn mong gì bán được giá cao."
Đúng a, thật là người bần cùng thì mệnh đê tiện.
Dương Thu Trì bóp bóp nắm gạo trong tay: "Trước đây một bát gạo mười văn tiền, hiện giờ tăng lên một lượng, người ngheo bán con gái chưa chồng mới đủ tiền mua một bát gạo, thật không biết là giá gạo quá cao, hay lòng người đen bạc?!"