Đồng hồ trong đại lãnh sự quán Thụy Sỹ điểm 1 giờ sáng đã lâu.
Tập giấy ghi chép trên bàn Sinskey giờ là một mớ những dòng viết tay, câu hỏi và biểu đồ. Bà giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới chẳng hề nhúc nhích cũng không nói gì đã hơn năm phút rồi. Bà đứng bên cửa sổ, đăm đăm nhìn ra trời đêm.
Phía sau bà, Langdon và Sienna đang chờ đợi, ngồi im lặng, cố nhấp nốt những giọt cà phê Thổ Nhĩ Kỳ cuối cùng, mùi đất nghiền cùng hạt hồ trăn đậm đặc tràn ngập trong phòng.
Thứ âm thanh duy nhất là tiếng rè rè của những ngọn đèn huỳnh quang trên đầu.
Sienna cảm thấy tim mình đang đập thình thịch, và tự hỏi Sinskey đang nghĩ gì, sau khi đã nghe toàn bộ sự thật với thực tế trần trụi. Vi rút của Bertrand là một loại dịch bệnh vô sinh. Một phần ba dân số thế giới sẽ không có khả năng sinh sản.
Trong suốt quá trình giải thích, Sienna đã chứng kiến đủ mọi sắc thái cảm xúc của Sinskey, thể hiện rất rõ dù đã cố kiềm chế. Trước tiên, đó là thái độ sững sờ chấp nhận sự thật rằng Zobrist đã tạo ra một loại vi rút định hướng tồn tại trong không khí. Tiếp đến, bà thể hiện niềm hy vọng khi nghe nói vi rút ấy không được tạo ra để giết người. Rồi… rất từ từ, vả hãi hùng tăng dần khi sự thật được tiết lộ, và bà nhận ra rằng một bộ phận rất lớn dân số trên trái đất sẽ trở thành vô sinh. Việc biết được loại vi rút đó tấn công khả năng sinh sản của con người đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến cá nhân Sinskey.
“Bà Elizabeth?”, Langdon đánh bạo lên tiếng.
Sinskey từ từ thoát ra khỏi luồng suy nghĩ, Khi đưa mắt nhìn lại chỗ họ, gương mặt bà vô cùng u uất. “Sienna”, bà bắt đầu nói bằng một giong buồn bã, “thông tin cô cung cấp sẽ rất hữu ích trong việc chuẩn bị một chiến lược để giải quyết cuộc khủng hoảng này. Tôi đánh giá cao sự thẳng thắn của cô. Cô biết đấy, các loại vi rút định hướng gây dịch bệnh đã được thảo luận trên lý thuyết như là một cách khả dĩ để miễn dịch cho đông đảo dân cư, nhưng tất cả mọi người đều tin rằng công nghệ này còn ở phía trước nhiều năm nữa.”
Sinskey trở lại bên bàn làm việc, và ngồi xuống.
“Xin thứ lỗi cho tôi”, bà nói, lắc đầu. “Ở thời điểm này, với tôi, toàn bộ chuyện này giống như một câu chuyện khoa học viễn tưởng.”
Không có gì lạ, Sienna nghĩ. Mọi bước nhảy vọt về y học đều luôn như thế - penicillin, thuốc gây tê, tia X, lần đầu tiên con người nhìn qua kính hiển vi và thấy một tế bào phân chia.
Tiến sĩ Sinskey chăm chú nhìn xuống tập giấy ghi chép của mình. “Trong vài giờ nữa, tôi sẽ đến Geneva để nghe cả loạt câu hỏi. Tôi tin chắc rằng câu hỏi đầu tiên sẽ là liệu có cách nào để ứng phó với vi rút này không.”
Sienna đoán rằng bà nói đúng.
“Và”, Sinskey tiếp tục, “tôi hình dung ra giải pháp đầu tiên được đề xuất sẽ là phân tích vi rút của Bertrand, hiểu rõ về nó hết mức có thể, và sau đó tìm cách tạo ra dòng thứ hai của nó - một dòng chúng ta lập trình lại để thay đổi DNA trở về dạng ban đầu”. Sinskey trông không mấy lạc quan khi đưa mắt nhìn Sienna. “Liệu có nên tạo ra một loại vi rút phản kháng hay không vẫn cần phải xem xét, nhưng về mặt giả thuyết, tôi muốn được nghe suy nghĩ của cô về hướng tiếp cận đó.”
Suy nghĩ của tôi ư? Sienna thấy chính mình lại vô thức đưa mắt nhìn về Langdon. Vị giáo sư nhìn cô gật đầu, gửi đi một thông điệp rất rõ ràng: Em đã đi đến nước này rồi. Hãy nói ra suy nghĩ của mình. Hãy nói sự thật đúng như em nhìn nhận nó.
Sienna hắng giọng, ngoảnh lại nhìn Sinskey, và nói thât mạnh mẽ, rõ ràng. “Thưa bà, giới điều khiển di truyền là nơi tôi cùng Bertrand làm việc đã nhiều năm… Bà biết đấy, bộ gene của con người là một kết cấu cực kỳ vi tế… một ngôi nhà bằng các lá bài. Chúng ta càng điều chỉnh, khả năng chúng ta thay đổi nhầm lá bài và khiến mọi thứ đổ sụp càng lớn. Cá nhân tôi tin rằng cố làm lại những gì đã làm là hiểm họa rất lớn. Bertrand là một chuyên gia di truyền với trình độ và tầm nhìn siêu hạng. Anh ấy đi trước các đồng nghiệp nhiều năm. Đến thời điểm này, tôi không dám chắc có ai đó khác dám tiến vào bộ gene người, hy vọng làm cho nó luôn đúng hướng. Thậm chí nếu bà tạo ra một thứ gì đó mà bà nghĩ có thể phát huy tác dụng thì việc thử nó cũng sẽ cần lây nhiễm lần nữa cho toàn bộ dân số.”
“Rất đúng”, Sinskey nói, dường như không mấy ngạc nhiên trước những gì bà vừa nghe thấy. “Nhưng dĩ nhiên, có vấn đề lớn lao hơn. Chúng ta thậm chí có thể không muốn phản kháng lại.”
Những lời nói của bà khiến Sienna ngơ ngác. “Tôi xin lỗi?”
“Cô Brooks, có thể tôi không tán thành phương pháp của Bertrand, nhưng cách đánh giá của anh ta về tình hình thế giới hoàn toàn chính xác. Hành trình này đang đối mặt với vấn đề quá tải dân số trầm trọng. Nếu chúng ta tìm cách vô hiệu hóa vi rút của Bertrand mà không có một kế hoạch dự phòng vững vàng… thì chúng ta sẽ chỉ lại trở về vị trí ban đầu mà thôi.”
Chắc chắn thái độ sửng sốt của Sienna thể hiện rất rõ, bởi vì Sinskey cười nhẹ với cô và nói thêm, “Không phải là một quan điểm mà cô nghĩ sẽ nghe được từ tôi phải không?”.
Sienna lắc đầu. “Giờ tôi không dám chắc sẽ trông đợi gì nữa.”
“Vậy thì có lẽ tôi lại làm cô ngạc nhiên lần nữa”, Sinskey tiếp tục. “Như tôi đã nói lúc trước, các nhà lãnh đạo những cơ quan y tế hàng đầu trên khắp thế giới sẽ tụ tập về Geneva chỉ trong vài tiếng nữa để thảo luận về cuộc khủng hoảng này và chuẩn bị một kế hoạch hành động. Tôi không nhớ trong suốt nhiều năm làm việc tại WHO đã từng có một cuộc họp nào lại mang tầm quan trọng lớn lao hơn thế hay chưa.” Bà đưa mắt nhìn cô bác sĩ trẻ. “Sienna, tôi muốn cô có mặt bên bàn nghị sự đó.”
“Tôi sao?”, Sienna bật dậy. “Tôi không phải một chuyên gia di truyền. Tôi đã nói với bà mọi điều tôi biết.” Cô chỉ tập giấy ghi chép của Sinskey. “Mọi thứ tôi phải nói đã nằm trên tập giấy của bà đấy.”
“Chưa đủ đâu”, Langdon xen vào. “Sienna, bất kỳ cuộc thảo luận có ý nghĩa nào về loại vi rút này đều sẽ cần đến bối cảnh. Tiến sĩ Sinskey và nhóm của bà ấy sẽ cần phát triền một khuôn khổ đạo đức để đánh giá phản ứng của họ trước cuộc khủng hoảng này. Rõ ràng bà ấy tin rằng em là người bổ sung duy nhất có thể giúp ích cho cuộc thảo luận đó.”
“Em e rằng khuôn khổ đạo đức của em sẽ không làm hài lòng WHO đâu.”
“Có thể không”, Langdon đáp, “đó chính là một lý do nữa để em có mặt ở đó. Em là thành viên của một thế hệ những nhà tư tưởng mới. Em đưa ra phản đề. Em có thể giúp họ hiểu suy nghĩ của những người có tầm nhìn như Bertrand - những cá nhân xuất chúng có niềm tin mạnh mẽ đến mức họ tự mình giải quyết vấn đề”.
“Bertrand không phải người đầu tiên đâu.”
“Không”, Sinskey xen vào, “và anh ta cũng sẽ không phải là người cuối cùng. Mỗi tháng, WHO lại phát hiện ra những phòng thí nghiệm nơi các nhà khoa học đang thâm nhập vào những mảng khuất của khoa học - tất cả mọi thứ, từ điều khiển tế bào gốc của con người tới lai tạo những giống lạ… những giống lai ghép không hề tồn tại trong tự nhiên. Thật rất phiền toái. Khoa học tiến bộ nhanh đến mức không ai biết mọi ranh giới được vạch ra ở chỗ nào nữa.”
Sienna phải thừa nhận như vậy. Chỉ mới gần đây, hai nhà vi rút học rất được kính nể - Fouchier và Kawaoka - đã tạo ra một vi rút H5N1 biến dị độc lực cao. Bất chấp ý định thuần túy học thuật của các nhà nghiên cứu, công trình sáng tạo mới mẻ của họ có khả năng khiến các chuyên gia an ninh sinh học phải cảnh giác và đã gây ra cả một làn sóng tranh cãi gây gắt trên mạng.
“Tôi sợ rằng nó sẽ chỉ càng ngày càng tệ”, Sinskey nói. “Chúng ta đang ở ranh giới của những công nghệ mới mẻ đến mức không thể hình dung nổi.”
“Và những triết lý mới nữa”, Sienna tiếp lời. “Phong trào Siêu nhân học sẽ phát triển từ bí mật thành dòng chính thống. Một trong những nguyên lý cơ bản của nó là con người chúng ta có nghĩa vụ đạo đức phải tham gia vào quá trình tiến hóa của mình… sử dụng công nghệ của mình để củng cố giống loài, tạo ra những con người tốt hơn - khỏe mạnh hơn, mạnh mẽ hơn, với bộ não hoạt động siêu việt hơn. Mọi thứ rồi sẽ trở thành hiện thực không xa nữa.”
“Và cô không nghĩ rằng những niềm tin như vậy xung đột với quá trình tiến hóa sao?”
“Không”, Sienna đáp lại không chút do dự. “Con người đã tiến hóa dần dần qua nhiều thiên niên kỷ, sáng tạo ra những công nghệ mới trong suốt chặng đường đó - xoay khúc cây để tạo lửa, phát triển nông nghiệp để nuôi sống bản thân, chế ra vắc xin để chống bệnh tật, và giờ đây, tạo ra những công cụ di truyền giúp điều khiển cơ thể, để chúng ta có thể sống sót trong một thế giới đang thay đổi.” Cô ngừng lại. “Tôi tin ngành điều khiển di truyền chỉ là bước đi tiếp theo trong chuỗi dài những tiến bộ của con người.”
Sinskey im lặng, chìm trong suy nghĩ. “Cho nên cô tin chúng ta cần dang rộng vòng tay đón nhận những công cụ này.”
“Nếu chúng ta không đón nhận chúng”, Sienna đáp, “thì chúng ta không xứng đáng với cuộc sống, chẳng khác gì những người ăn lông ở lỗ chịu rét đến chết vì sợ lửa”.
Những lời của cô dường như đọng lại trong phòng một lúc lâu trước khi có bất kỳ ai lên tiếng.
Chính Langdon là người phá tan không khí yên ắng. “Không phải lỗi thời”, anh bắt đầu nói, “nhưng dựa trên lý thuyết của Darwin, anh không thể không đặt câu hỏi về mức độ sáng suốt của hành động tăng tốc quá trình tiến hóa tự nhiên.”
“Robert”, Sienna nhấn mạnh, “ngành điều khiển di truyền không phải tăng tốc quá trình tiến hóa. Nó là một chuỗi sự kiện tự nhiên. Cái anh quên mất chính là quá trình tiến hóa đã tạo ra Bertrand Zobrist. Trí tuệ vượt trội của anh ấy là sản phẩm của quá trình mà Darwin đã mô tả… quá trình tiến hóa theo thời gian. Tầm hiểu biết hiếm có của Bertrand đối với di truyền học không phải là một cảm hứng thần thánh vụt đến… đó là sản phẩm của nhiều năm tiến hóa về mặt tri thức của con người”.
Langdon im lặng, rõ ràng đang suy ngẫm về quan điểm đó.
“Và là một người tin vào thuyết Darwin”, cô nói tiếp, “anh biết rằng tự nhiên luôn tìm ra cách kiểm soát dân số loài người bằng dịch bệnh, nạn đói, lũ lụt. Nhưng để em hỏi anh điều này - lần này lẽ nào tự nhiên lại không thể tìm được một cách khác sao? Thay vì giáng xuống chúng ta những thảm họa và thống khổ kinh hoàng… có lẽ tự nhiên, thông qua quá trình tiến hóa, đã tạo ra một nhà khoa học phát minh ra một phương pháp khác hẳn nhằm giảm bớt dân số chúng ta theo thời gian. Không phải những dịch bệnh. Không phải chết chóc. Chỉ là một giống loài hài hòa với môi trường của mình…”
“Sienna”, Sinskey ngắt lời. “Đã muộn rồi. Chúng ta cần phải đi. Nhưng trước khi lên đường, tôi cần nói rõ thêm một điều. Tối nay cô nói đi nói lại với tôi rằng Bertrand không phải một kẻ xấu… rằng anh ta yêu nhân loại, và anh ta chỉ tha thiết muốn cứu loài người chúng ta đến mức dám thực hiện những biện pháp táo bạo như vậy.”
Sienna gật đầu. “Mục đích biện minh cho phương tiện”, cô nói, trích dẫn lại câu nói của nhà lý thuyết chính trị người Florence khét tiếng Machiavelli[1].
[1]Niccolò Machiavelli (1469-1527) là một nhà ngoại giao, nhà triết học chính trị, nhạc sĩ, nhà thơ, nhà soạn kịch, một trong những người sáng lập nền khoa học chính trị hiện đại. Ông được biết đến với các luận thuyết về chủ nghĩa hiện thực chính trị và chủ nghĩa cộng hòa. Ông còn là một nhân vật nổi bật của thời Phục Hưng Ý với vai trò đại pháp quan thứ hai của Cộng hòa Florence từ tháng Sáu năm 1498.
“Vậy hãy cho tôi biết”, Sinskey nói, “cô có tin rằng mục đích biện minh cho phương tiện không? Cô có tin rằng mục tiêu cứu thế giới của Bertrand đủ cao quý để bảo đảm cho việc giải phóng loại vi rút này không?”.
Không khí im lặng căng thẳng bao trùm căn phòng.
Sienna khom người sát lại bàn, nét mặt đầy thuyết phục. “Tiến sĩ Sinskey, như tôi đã nói, tôi tin hành động của Bertrand là rất khinh suất và cực kỳ nguy hiểm. Nếu có thể ngăn chặn được anh ấy, tôi đã làm vậy ngay lập tức. Tôi cần bà tin tôi.”
Elizabeth Sinskey đứng dậy và dịu dàng nắm lấy cả hai tay Sienna. “Tôi tin cô, Sienna. Tôi tin tất cả mọi điều cô nói với tôi.”