Dịch giả: Vũ Thị Hà
Cổ Nguyệt Books phát hành
NXB Văn Học
***
Ngày 30 tháng 8 năm 2001, Hầu Quý Bình đến xã Diệu Cao.
Xã Diệu Cao thuộc huyện Bình Khang thành phố Kim Hoa tỉnh Chiết Giang, nằm ở vùng miền núi của Chiết Giang, cách trung tâm huyện khoảng ba mươi ki-lô-mét, bốn bề là núi bao quanh, giao thông bất tiện, kinh tế lạc hậu, hầu hết thanh niên đều chọn con đường đi nơi khác để làm thuê. Trong thị trấn chỉ có một ngôi trường tiểu học cũ nát, chỉ khoảng một trăm học sinh, sáu thầy cô giáo làng đều đã nhiều tuổi, một người phải phụ trách đến mấy cấp lớp, tình trạng giáo dục vô cùng lạc hậu.
Hầu Quý Bình là sinh viên năm thứ ba khoa Luật của trường đại học Chiết Giang, trong trường có chính sách, đến những vùng sâu vùng xa làm giáo viên tình nguyện hai năm thì được học thẳng lên cao học không cần thi, cho nên cậu đã đăng kí, đến trường tiểu học Diệu Cao, trở thành giáo viên trẻ nhất, có văn hoá nhất, cũng là giáo viên duy nhất hiểu văn minh thành phố và khoa học hiện đại của trường.
Nhà trường bố trí phòng kí túc xá cho cậu, là một căn nhà cấp bốn ở cạnh sân vận động, cách đó không xa là một vài căn nhà ở nội trú dành cho những học sinh nhà xa trường.
Thời đó, loại điện thoại di động có thể dùng để đánh người còn chưa lùi ra khỏi vũ đài lịch sử, trên xe buýt vẫn còn thấy những ông chủ giơ chiếc điện thoại di động to tướng bàn mối làm ăn lớn đến mấy triệu, điện thoại di động mới vừa xuất hiện, được coi là vật xa xỉ, một sinh viên như cậu chẳng lấy đâu ra tiền mà xài, việc liên lạc chủ yếu sử dụng bút.
Buổi tối hôm đó, cậu viết một bức thư cho Lí Tĩnh, cô người yêu học cùng lớp đại học, kể về tình hình ở đây, lạc hậu, nhưng người dân chất phác lương thiện, trong thời gian hai năm dạy học tình nguyện tới, cậu sẽ cố gắng hết sức để dạy cho học sinh nhiều kiến thức trong điều kiện dạy học có hạn ở đây, để thay đổi con đường tương lai của một số đứa trẻ.
Cậu thanh niên phơi phới sức xuân, vạm vỡ, cao một mét tám, vô cùng nhiệt tình cống hiến cho sự nghiệp dạy học tình nguyện, học sinh cũng nhanh chóng yêu mến người anh lớn trẻ tuổi này.
Hơn một tháng nhanh chóng trôi qua, ngày đầu tiên sau Quốc khánh, Hầu Quý Bình đến dạy cho lớp sáu, nhìn thấy hàng ghế cuối cùng trống một chỗ, đó vốn là chỗ ngồi của một cô bé mập mạp tên là Cát Lệ, cậu liền hỏi: “Cát Lệ không đến à?”
Lớp trưởng Vương Tuyết Mai khẽ trả lời: “Bạn ấy bị ốm, xin phép nghỉ ạ.”
Hầu Quý Bình không để tâm lắm, ở nông thôn, thời gian việc nhà nông bận rộn, người lớn thường bảo lũ trẻ xin nghỉ học về nhà đỡ việc, nhưng không ngờ một cậu bé nghịch ngợm trong lớp bỗng làm trò nói, “Cát Lệ bụng to, về nhà sinh em bé rồi,” khiến mấy học sinh nam trong lớp cười ầm lên.
Hầu Quý Bình trừng mắt nhìn cậu bé, phê bình bảo không được nói xấu bạn trong lớp, nhưng cậu thoáng để ý thấy, nét mặt nhiều học sinh nữ trong lớp lộ vẻ lo âu, trong lòng cậu phấp phỏng một cảm giác không thoải mái. Cậu quay người tiếp tục giảng bài, cố gắng giảng những kiến thức cơ bản về hình tam giác.
Sau khi hết giờ học, cậu gặp lớp trưởng Vương Tuyết Mai để tìm hiểu tình hình: “Cát Lệ bị ốm thế nào?”
“Vâng… bạn ấy… bạn ấy không phải là bị ốm.” Vương Tuyết Mai lắp bắp.
“Không phải là bị ốm, thì tại sao lại xin phép nghỉ học? Nhà có việc?”
“Vâng…” Vương Tuyết Mai vân vê mép áo, diễn đạt một cách rất khó khăn. “Bạn ấy… bạn ấy sắp sinh rồi ạ.”
Có tiếng nổ tung, cậu như bị giáng một cú mạnh vào đầu.
Đúng là về nhà sinh con!
Hầu Quý Bình há miệng, thực sự không biết miêu tả thế nào về tâm trạng của mình lúc đó.
Cậu nhớ lại cô bé mập mạp tên là Cát Lệ ấy, đó là một cô bé hướng nội, ít nói, dáng người cao và mập mạp, ngày nào cũng cúi đầu, trả lời câu hỏi cũng không dám nhìn thầy giáo, khi đó cứ nghĩ là cô bé béo mập, giờ mới biết, hoá ra lúc đó cô bé đã có bầu. Nghĩ lại, đúng là bụng cô bé béo đến mức hơi bất thường.
“Đúng… đúng là có bầu à?” Cậu xác nhận lại một lần nữa cái kết quả không muốn xác nhận ấy.
Vương Tuyết Mai lặng lẽ gật đầu.
Phạm tội! Là một sinh viên ngành luật, phản ứng đầu tiên của Hầu Quý Bình là nhận định việc này vi phạm pháp luật.
Cát Lệ chưa đầy mười bốn tuổi, bất cứ người nào có quan hệ tình dục với một thiếu nữ chưa đầy mười bốn tuổi đều là phạm tội, đó là điều luật hình sự, luật hình sự của cả nước, tuyệt đối không thể linh hoạt thay đổi được.
Nhưng không ngờ bây giờ lại xảy ra!
Hầu Quý Bình cố kìm nén cảm xúc, nuốt nước bọt: “Chuyện xảy ra khi nào?”
“Mấy hôm đến Quốc khánh mới biết ạ, nghe nói cuối tháng là sinh rồi, ông bà bạn ấy đón bạn ấy về, thôi học rồi.” Vương Tuyết Mai cúi đầu nói nhỏ.
Hầu Quý Bình hít một hơi thở sâu, có nằm mơ cậu cũng không thể ngờ được, một học sinh tiểu học lớp sáu* sắp về nhà sinh con, thôi học.
(*) tiểu học lớp sáu: Bậc tiểu học ở Trung Quốc có nơi gồm sáu trình độ, từ lớp một đến lớp sáu.
“Bố mẹ bạn ấy đâu, có biết việc này không?”
Vương Tuyết Mai lắc đầu: “Bố bạn ấy mất lâu rồi, mẹ bạn ấy đã tái giá, người thân trong nhà chỉ còn ông bà, đều rất cao tuổi rồi.”
“Bạn ấy có bầu thế nào? Con của ai?”
“Là… là…” Mặt Vương Tuyết Mai lộ vẻ sợ hãi.
Hầu Quý Bình kiên nhẫn nhìn cô bé: “Em có thể nói cho thầy biết được không?”
“Em…” Vương Tuyết Mai nghiến răng, lắp bắp không chịu nói, cuối cùng oà lên khóc.
Hầu Quý Bình không nỡ tiếp tục ép cô bé, đành hỏi đến đó, an ủi rồi bảo cô bé về.
Sau đó, cậu lại gặp những học sinh khác để tìm hiểu tình hình, nhưng hễ nhắc đến chuyện ai là bố đứa bé, thì tất cả đám trẻ đều sợ sệt không dám nói, nhìn bộ dạng sợ hãi của lũ trẻ, Hầu Quý Bình đành thôi.
Cậu đại khái lắp ghép ra được cả quá trình qua lời nói của lũ trẻ.
Bố Cát Lệ đã mất vì tại nạn khi đi làm thuê ở vùng khác, lúc đó cô bé mới ba tuổi, sau đó mẹ cô bé đã đi theo người khác, cô bé sống cùng với người thân còn lại là ông bà từ nhỏ, ông bà đã cao tuổi, nhà rất nghèo. Một đứa bé lớn lên trong hoàn cảnh gia đình như vậy, tính cách rất hướng nội, rất ít khi chủ động nói chuyện với các bạn trong lớp.
Vào khoảng thời gian nghỉ đông năm nay, có một kẻ mà những người khác ở địa phương đều rất sợ, đã xâm hại Cát Lệ. Đối với sự việc này, một cô bé nhút nhát, hướng nội như Cát Lệ không bao giờ dám nhắc đến với người khác, kể cả ông bà cô bé, sau đó, dần dần, cô bé phát hiện bụng mình to lên, mới biết là đã có bầu. Nhưng một cô bé lớp sáu, hoàn toàn không biết xử lí thế nào, càng cảm thấy đây là một việc rất xấu hổ, cô bé chưa bao giờ nói với người khác, mọi người cũng chỉ nghĩ là Cát Lệ béo, cho đến khi bụng cô bé quá to, không thể che giấu được nữa.
Tiếp theo đây sẽ xử lí việc này như thế nào, Hầu Quý Bình không có cách gì. Cậu chỉ là một sinh viên đại học, không có nhiều kinh nghiệm xã hội, cậu biết việc này là phạm tội, nhưng những người khác ở địa phương nhìn nhận thế nào?
Có lẽ phong tục tập quán ở vùng này cho rằng việc này rất bình thường, một giáo viên tình nguyện đến từ vùng khác như cậu báo công an giúp Cát Lệ, người nhà cô bé và người dân trong vùng lại cho là rỗi việc.
Cậu không biết nên làm thế nào, nghĩ bụng, hết tuần này sẽ đến nhà Cát Lệ thăm hỏi, làm rõ đầu đuôi sự việc, hỏi nguyện vọng của chính Cát Lệ rồi quyết định.